Historia powrotu Batorego do Polski po wojnie
Transatlantyk MS Batory został zbudowany w 1936 roku we włoskiej stoczni Monfalcone. Przed wybuchem II wojny światowej pływał jako statek pasażersko-drobnicowy na trasie Gdynia - Kopenhaga - Nowy Jork – Halifax. Po wybuchu wojny, statek został przebudowany i wyczarterowany przez Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe S.A. brytyjskiemu Ministry of Shipping. Od grudnia 1939 r. służył jako transportowiec wojska, a od sierpnia 1942 r., po modernizacji w stoczni Glasgow, pełnił funkcję transportowca desantowego.
Batoremu wyposażono m.in. działo 152 mm, 2 działa przeciwlotnicze 76 mm, 2 działa przeciwlotnicze 40 mm, 6 dział przeciwlotniczych 20 mm oraz 4 wyrzutnie niekierowanych przeciwlotniczych pocisków rakietowych (po 12 rakiet). Statek miał także 12 kutrów desantowych typu LCP(R), 12 szturmowych kutrów desantowych typu LCP(S) oraz kuter desantowy typu LCM(3).
W czasie wojny Batory przetransportował około 120 tysięcy żołnierzy i cywilów w 59 podróżach. Pływał w konwojach po Morzu Śródziemnym, Czerwonym i Północnym, po wodach Afryki zachodniej, Oceanie Atlantyckim i Spokojnym. Na jego pokładzie podróżowali żołnierze 2 Korpusu Polskiego, Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich oraz oddziały desantowe z Francji, USA i Kanady. Warto wspomnieć, że na pokładzie Batorego przewożono również angielskie rezerwy złota, papiery wartościowe oraz 36 skrzyń z wawelskimi arrasami i innymi precjozami, które zostały ewakuowane z Polski w 1940 r. do Kanady.
Po zakończeniu wojny, statek został przekazany w zarząd armatorowi Lamport & Holt Line Ltd i pod brytyjską banderą przewoził brytyjskich żołnierzy z Bliskiego Wschodu. Jednakże, 2 kwietnia 1946 r. Batory powrócił do Gdynia-Ameryka Linii Żeglugowych S.A. W tym samym miesiącu rozpoczęto rekonwersję statku na statek pasażerski w stoczni Mercantile Marine Engineering & Graving Docks Co. S.A. w Antwerpii. Przebudowa, wydłużająca się z planowanych czterech do dwunastu miesięcy, opóźniona była z powodu groźnego pożaru, który wybuchł 26 lipca w radiokabinie statku. Sytuacja była na tyle poważna, że groziła zniszczeniem całego Batorego. Na szczęście 5 kwietnia transatlantyk wyruszył z Antwerpii przez Southampton do Nowego Jorku i ostatecznie dotarł do Gdyni 30 kwietnia.
W trakcie swojej morskiej kariery, Batory odbył łącznie 222 rejsy liniowe, przewożąc ponad 270 tysięcy pasażerów. Gdy uwzględnić także 75 rejsów wycieczkowych oraz operacji konwojowych w latach 1939-46, statek mógł poszczycić się 420 tysiącami przewiezionych osób. Służył aż do roku 1969, kiedy to zakończył swoje rejsy. Ostatnim miejscem postoju Batorego była stocznia złomowa Yau Wing Metal Junk w Hongkongu. Długi okres służby statku zakończył się w czerwcu 1971 r.
Odkrywamy historię w Muzeum Emigracji w Gdyni
Muzeum Emigracji w Gdyni to znakomita instytucja kultury miasta, której korzenie sięgają lutego 2012 roku, a drzwi dla publiczności otworzono 16 maja 2015 roku. Celem tej placówki jest zgłębianie historii emigracji Polaków oraz ukazanie bogactwa i różnorodności ich losów na przestrzeni wieków.
Zlokalizowane w historycznym budynku Dworca Morskiego przy Nabrzeżu Francuskim w gdyńskim porcie, muzeum swoją siedzibę wybrało nieprzypadkowo. Już w okresie międzywojennym ten obiekt pełnił ważną rolę jako punkt tranzytowy dla tysięcy Polaków opuszczających ojczyznę w poszukiwaniu lepszej przyszłości.
Jedną z najważniejszych misji Muzeum Emigracji jest prowadzenie działalności naukowo-badawczej oraz edukacyjnej. Wieloletnie badania i zgromadzone zbiory pozwalają przybliżyć nam historie Polaków, którzy podejmowali wyjątkową decyzję o wyjeździe w poszukiwaniu lepszych warunków życia na obczyźnie. W ramach projektu Archiwum Emigranta, placówka gromadzi i archiwizuje relacje osób, które opuściły Polskę. Te cenne materiały są dostępne w różnych formach - od relacji pisanych, przez zapisy dźwiękowe po filmy dokumentalne. Planowane jest także ich udostępnienie w Internecie oraz jako część wystaw, wydawnictw multimedialnych i drukowanych.
Ważnym elementem współpracy Muzeum Emigracji z Gdyńską Szkołą Filmową są wywiady z emigrantami oraz świadkami emigracji. Dzięki temu projektowi możemy poznać autentyczne historie i przeżycia ludzi, którzy odważyli się opuścić swoją ojczyznę w poszukiwaniu lepszego życia. To piękne inicjatywy, które ukazują różnorodność doświadczeń emigrantów oraz ich wpływ na kształtowanie historii i kultury Polski oraz innych krajów.
Ciekawostką jest również komiks "Miasto z widokiem", powstały pod patronatem Muzeum Emigracji, opowiadający o początkach Gdyni. Fabuła komiksu przenosi nas w lata 1926-1937, ukazując fascynującą historię powstawania tego wyjątkowego miasta nad Bałtykiem.
Od momentu swojego otwarcia, Muzeum Emigracji w Gdyni przyciągnęło już ponad 400 tysięcy odwiedzających, a liczba ta ciągle rośnie z każdym rokiem. W 2017 roku ponad 160 tysięcy osób zgłębiało historię emigracji, co jest dowodem na ogromne zainteresowanie tym miejscem oraz fascynację tematem.
Jeśli jesteście ciekawi losów naszych przodków i historii emigracji, koniecznie odwiedźcie to magiczne miejsce - Muzeum Emigracji w Gdyni. To inspirujące doświadczenie, które pozwoli nam lepiej zrozumieć naszą tożsamość narodową i globalny wymiar naszej historii.