Czarny Mercedes | Książka. Zdjęcia z planu

Jakiś czas temu na Dworcu Głównym we Wrocławiu miałem okazję spędzić kilka godzin na planie filmowy ekranizacji książki Janusza Majewskiego - Czarny Mercedes. Zainspirowany tym faktem postanowiłem sięgnąć po lekturę. 

 

Tłem dla wydarzeń książki jest Warszawa i Lwów w trakcie okupacji hitlerowskiej w roku 1942 r.
 

Warszawa w czasie okupacji i trudna do ujarzmienia namiętność

 

Tłem dla wydarzeń książki jest Warszawa i Lwów w trakcie okupacji hitlerowskiej w roku 1942 r. Najbardziej palącą sprawą w tamtym czasie było podejście do Żydów i dążenie nazistowskich Niemiec do ich eksterminacji. Tego wątku nie mogło zabraknąć w pozycji nawiązującej do tamtego ciężkiego okresu. Zasadniczy wątek to morderstwo pięknej Żydówki Anety Landau, którą ukrywał w swoim mieszkaniu i przedstawiał jako swoją żonę mecenas Karol Holzer. Poznali się na uniwersytecie, gdzie ona była studentką, a on zakochanym w niej wykładowcą.
 
W trakcie zawieruchy wojennej, nie mającą do kogo zwrócić się o pomoc dziewczyna trafiła do jego kancelarii, gdzie on przedstawił jej swoją propozycję, którą przyjęła pod warunkiem przekazania mu po wojnie nieruchomości należącej od jej rodziny.
 
Obydwoje łączyła nić intelektualnego porozumienia, jednak nigdy nie doszło pomiędzy nimi do cielesnego zbliżenia, pomimo pożądania, jakie odczuwał Karol. Wraz z nimi pod jednym dachem przebywała atrakcyjna służąca Cesia, z którą mecenas w końcu nawiązał romans.
 
W międzyczasie przypadkowo poznał niemieckiego oficera SS – Maxa von Fleckenstein, homoseksualisty pochodzącego z niemieckiego, szlacheckiego rodu, posiadającego majątek na terenie Pomorza. Zaprzyjaźnili się, co dodatkowo miało pomóc Karolowi w nielegalnej pomocy Żydom oraz rozpracowaniu Maxa przez polskie podziemie.
 
W trakcie tej specyficznej znajomości Max poznał „żonę” Karola, odwiedzał ich w mieszkaniu, adorował Anetę oraz zabierał Karola na męskie wieczory. W trakcie jednego z nich wyznał mecenasowi uczucia, jakie do niego żywi. Skończyła się to ogromnym zdziwieniem Karola, nawiązaniem romansu z Cesią oraz tajemniczym morderstwem Anety alias pani Holzerowej oraz nagłym zniknięciem Cesi.
 
Gdzieniegdzie całość przygód głównych bohaterów przeplatają wspomnienia Jędrka (żołnierza polskiego podziemia), który w wakacje roku 1939, nad polskim wybrzeżem, przeżywał z Anetą pierwsze miłosne uniesienia, przerwane wybuchem wojny, która jednocześnie rozdzieliła dwoje młodych kochanków.
 
Punktem kulminacyjnym powieści jest odnalezienia przez Karola ciała Anety, która zginęła od ciosu zadanego nożem w plecy i zaginięcie Cesi.

 

Policja polska – policja niemiecka

 

Wtedy pojawiają się postaci związane z polską policją (nadkomisarz Rafał Król), z niemiecką Kriminalpolizei (śledczy Kluge, o jakże niemieckim imieniu Helmut)
 

Wtedy pojawiają się postaci związane z polską policją (nadkomisarz Rafał Król), z niemiecką Kriminalpolizei (śledczy Kluge, o jakże niemieckim imieniu Helmut). Ostatecznie zagadka zostaje rozwiązana dzięki współpracy tych dwóch bohaterów, darzących siebie wzajemnym szacunkiem z uwagi na profesjonalne podejście do swojej pracy, pomimo dystansu, jaki musiał ich dzielić w związku z pozycją okupanta w naszym kraju.
 
Zemstę wymierzył pełen młodzieńczej buty Jędrek, który nie zważając na możliwe konsekwencje wynikające z niewykonania poleceń swojego dowódcy, zastrzelił mordercę swojej ukochanej.

 

Czy warto sięgnąć po tę książkę...?\

 

Jeśli jednak fan historii oczekuje wiernego odzwierciedlenia wojennych realiów, to tutaj tego nie znajdzi

 

Książkę czyta się lekko, szybko i przyjemnie. Jest napisana bardzo przystępnym językiem, akcja rozwija się sprawnie, nie ma momentów zastoju i oczekiwania na rozwój akcji, który nie następuje. Są również takie sytuacje, które zaskakują czytelnika i sprawiają, że z jeszcze większym zapałem człowiek rwie się do czytania.
 
Jeśli jednak fan historii oczekuje wiernego odzwierciedlenia wojennych realiów, to tutaj tego nie znajdzie. Łapanki, groza Alei Szucha i sytuacja w getcie itd. stanowią wątek poboczny. Główni bohaterowie żyją na poziomie, nie mając większych problemów z odnalezieniem się na gruncie hitlerowskiej okupacji. Oczywiście o tych aspektach jest mowa w książce, jednak są one pozbawione emocji, jakie musiały towarzyszyć ludziom tamtego okresu. Nie poruszają one czytelnika. Nie bez znaczenia jest fakt, że nie to było celem książki. Wątek kryminalny jest zbudowany bardzo dobrze, ale jest na tyle uniwersalny, że mógłby się wydarzyć w zupełnie innej epoce.
 
W dość trywialny i obcesowy sposób są potraktowane relacje damsko-męskie, które sprowadzają się do tłumionej lub wybuchającej namiętności, zarówno na gruncie damsko-męskim, jak i homoseksualnym.
 
Postaci są zarysowane ciekawie, kierują się uczuciami, czytelnik łatwo je sobie może wyobrazić i polubić je. Jest to bardzo dobra książka na długie wieczory, w czasie których chcemy odpocząć.

 

Książka VS film

 

Jednak z niecierpliwością czekam na film, który ma szansę lepiej niż słowo pisane odzwierciedlić realia tamtego okresu w historii Polski. Jak zawsze zastanawia, w jaki sposób aktorzy wykreują głównych bohaterów i czy nie będzie się to „gryźć” z naszą własną wizją. Mając na podorędziu tak znakomitych ludzi ze świata filmu, Czarny Mercedes powinien być udaną i wciągającą ekranizacją.