Cmentarzysko Jaćwingów - Szwajcaria koło Suwałk

Jaćwingowie (Jaćwięgowie) zamieszkiwali Jaćwież (Sudowię) czyli m.in. tereny odwiedzanej przez nas Suwalszczyzny. Ich terytorium rozciągało się od okolic jeziora Wiżajny aż po dolinę Biebrzy na południu. Byli jednym z najbardziej wojowniczych i najpotężniejszych ludów bałtyjskich. Dziś są niemal zupełnie zapomniani.

Prawdopodobnie głównym ośrodkiem Jaćwieży był gród w miejscowości Szurpiły nieopodal Góry Zamkowej którą opisywaliśmy w poprzednim wpisie.

Na Górze Zamkowej zbudowano gród, otaczając go potężnym drewniano-ziemnym wałem. Służył jako schronienie w czasie zagrożenia atakiem. Na przełomie XII i XIII wieku, rozbudowywano system obronny grody Jaćwingów. Powstały kopce strażnicze, wały obronne, w tym jeden w połowie zboczy Góry Zamkowej. Pogłębiono także wąwóz i kanał, który połączył jezioro Tchliczysko z jeziorem Szurpiły. Następnie wąwóz zalano wodą, dzięki czemu powstało jezioro czarne.


Jaćwingowie razem ze spokrewnionymi z nimi Prusami i Litwinami prowadzili liczne wojny i napady na ziemie ruskie, polskie oraz krzyżackie głownie w celach rabunkowych. Chętnie wyjeżdżali na wyprawy po łupy w okolice Grudziądza, Drohiczyna czy Lublina.

Oprócz waleczności mieli także swoją specyficzną kulturę i wierzenia. Były one podobne do słowiańskich. Jednak różniły tym, że bóstwa nie występowały pod postacią ludzką i częściej były płci żeńskiej. Jaćwingowie czcili ciała niebieskie (zwłaszcza słońce i księżyc oraz gwiazdy), zjawiska przyrodnicze: gromy i błyskawice oraz żywioły: wodę i ogień. Wierzyli również w różne demony i bóstwa opiekuńcze. Jaćwińscy wróżbici i zaklinacze węży przepowiadali przyszłość. Nie budowali świątyń, a za miejsce kultu służyły święte gaje, dąbrowy, źródła i kamienie. Jaćwingowie wierzyli w życie pozagrobowe. Składali ofiary ze zwierząt i płodów rolnych i czasem z jeńców wojennych.

Ostatecznie Jaćwingowie ulegli zagładzie podczas ekspansji zakonu krzyżackiego oraz w wyniku asymilacji przez ludy ościenne.

Cmentarzysko Jaćwingów

Niedaleko Suwałk, w Szwajcarii znaleźć możemy cmentarzysko tego dawnego ludu. Tu w latach 50-tych XX wieku odkryto liczne kurhany z pochówkami książęcymi, których pochodzenie datuje się na IV-V w. n.e.


Jaćwingowie w okresie wędrówki zmienili obrządek chowania zmarłych i przeszli na ciałopalenie. W Szwajcarii obok Suwałk w większości znaleźć można właśnie pochówki popielcowe przykryte dużymi kurhanami kamiennymi. Znajduje się tu ponad 100 kurhanów o zmiennej średnicy 6–21 m, zbudowanych z kilku warstw kamieni, które wskazują miejsca pochówku członków tego plemienia.

Zobacz inne miejsca które warto odwiedzić - MAPA