Przez setki lat Puszcza Augustowska była świadkiem wielu krwawych walk. Rozległa i trudno dostępna puszcza, często z terenami podmokłymi, skutecznie chroniła wielu żołnierzy. Stanowiła ona doskonałą bazę m.in. do działań powstańczych czy partyzanckich. Dziś wrócimy jednak do 1863 roku - do Powstania Styczniowego.
Według lokalnej tradycji, odwiedzane przez nas Uroczysko Powstańce, było miejscem obozowania powstańców styczniowych w 1863 r. Miał tu przebywać nawet naczelnik sił zbrojnych województwa augustowskiego, pułk. Konstanty Ramotowski Wawer. Partyzanci stoczyli w tym miejscu niewielką potyczkę, w trakcie której utracili kuźnię polową, służącą do napraw broni i przekuwania kos na sztorc. Najprawdopodobniej w literaturze historycznej nosi ona nazwę bitwy pod Strzelcowizną (bowiem na wielu mapach z XIX wieku pod tą nazwą kryła się Strękowizna).
Walkę z Moskalami stoczono 3 września 1863, kiedy to ludzie Wawra, wyczerpani wcześniejszą przeprawą z Łomżyńskiego, i osłaniający ich oddział Aleksandra Lenkiewicza Landera, składający się z rozbitków innych oddziałów, w tym przybyłych zza Niemna, zostali otoczeni przez silne kolumny rosyjskie. Wygłodzeni, często schorowani i zmęczeni powstańcy ponieśli klęskę. Przez pierścień obławy po bezładnej strzelaninie wyrwało się niewielu.
W 1937 roku, w związku z 75. rocznicą wybuchu powstania styczniowego, w kręgu miejscowego nauczycielstwa powstała idea upamiętnienia wydarzenia. W realizację pomysłu najmocniej zaangażowało się koło Polskiej Organizacji Wojskowej w Nowince z jej komendantem, zarazem wójtem gminy — Aleksandrem Łazarskim. Honorowy patronat nad przedsięwzięciem objął starosta powiatowy Stefan Eichler. Przewodniczącym Komitetu Wykonawczego został nadleśniczy LP w Szczebrze Jan Jakubowski. 15 sierpnia 1938 roku, w Dniu Żołnierza Polskiego odbyła się uroczystość poświęcenia pomnika, na której płomienne kazanie patriotyczne wygłosił były legionista ks. Mieczysław Mieszko, proboszcz z Monkiń. Już rok później, w październiku 1939 roku, podczas wytyczania linii demarkacyjnej pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Związkiem Radzieckim, obelisk został usunięty i uszkodzony.
Kiedy w 1969 roku, podczas prac melioracyjnych Blizny, pomnik został odnaleziony, oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego wystąpił z postulatem ponownego upamiętnienia miejsca, na co zgodę wyraził Komitet Powiatowy PZPR. Współpracujący z PTTK Grzegorz Kosiorek, nauczyciel zawodu w szkole zawodowej w Augustowie, przygotował kompozycję przestrzenną, włączając w nią stary granitowy obelisk. Umieścił w niej również słowa Gloria Victis — Chwała Zwyciężonym, nawiązujące do tytułu opowiadania Elizy Orzeszkowej o powstańcach styczniowych.
Na podstawie występowania żużli oznaczono także miejsce kuźni powstańczej. Warunkiem zachowania zabytku było usunięcie symboliki i niektórych napisów dotyczących dwudziestolecia międzywojennego. Ostatecznie przy zaangażowaniu działaczy PTTK, z pomocą zakładów pracy z Augustowa i Nadleśnictwa Szczebra, pomnik wykonano latem 1971 roku. Uroczyste odsłonięcie w obecności władz powiatowych i gromadzkich, młodzieży szkolnej i delegacji zakładów pracy odbyło się nie w Święto Odrodzenia Polski 22 lipca, jak głosi napis na pomniku, a 12 września 1971 roku. W 1988 roku, staraniem leśniczego Franciszka Wierzbickiego z Augustowa i przedstawiciela Związku Bojowników o Wolność i Demokrację — Bolesława Walusia ze Szczebry, przywrócono pierwotne napisy i koronę nad orłami i uroczyście poświęcono pomnik.
Ciekawostką jest fakt, iż w 1935 roku uroczyście pobrano stąd ziemię na kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie.