Pawie Oczka - czyli o Ceramice Bułgarskiej

5 sty 2021

Pawie Oczka - czyli o Ceramice Bułgarskiej

Pamiętacie z dzieciństwa, takie brązowe wazonik na komodzie? Może pamiętacie miseczki czy talerzyki w tzw. pawie oczka? Być może stały obok ceramiki z Bolesławca czy Włocławka. To słynna bułgarska ceramika którą do dziś znaleźć można w wielu polskich domach. 
 
Pawie Oczka - Ceramika Bułgarska
 
Garncarstwo to jedno z najstarszych rzemiosł. Archeolodzy twierdzą, że koło garncarskie znane było m.in. Trakom zamieszkującym zimie obecnej Bułgarii już we wczesnej epoce żelaza. Kontakty kulturalne i handlowe z Grecją przyniosły wpływ sztuki hellenistycznej na rzemiosło garncarskie, które widoczne jest zarówno w kształtach naczyń, jak i w ich ornamentyce. Wraz z przybyciem na Bałkany Słowian oraz Protobułgarów sztuka garncarska ulegała dalszym przemianom.
 
Rzemiosło garncarskie podupadło po podboju Bałkanów przez Turków w wieku XIV. Świetność swą odzyskało dopiero w wiekach XVIII i XIX. Wówczas warsztaty garncarskie działały właściwie we wszystkich większych miejscowościach Bułgarii. Szczególnie zasłynęły Gabrowo, Businci, Razłog, Aitos, Cziprowci, Pirot, Trojan a także liczne warsztaty w okolicach Sofii.
 
 
W warsztatach tych wytwarzano różnego rodzaju dzbanki, brytfanny do zapiekania potraw, miseczki, talerze, a także naczynia rytualne. Ornamentyka tych przedmiotów różniła się w zależności od ich kształtu oraz przeznaczenia. Przeważnie zachowywano naturalną barwę gliny. 
 
Motywy dekoracyjne wynikały z tradycji ludowej, ściśle związanej z wierzeniami mieszkańców tych regionów. Zarówno wizerunki węży, rozet, koncentrycznych okręgów czy krzyży, jak również stosowane kolory miały znaczenie magiczne. Np. do odprawiania czarów stosowano wyłącznie miseczki w kolorze zielonym, a osoby cierpiące na opętanie przez samodiwy piły wodę tylko z małych zielonych czaszy. Do przedmiotów o specjalnym przeznaczeniu należały też m.in. naczynia weselne na wino - krondiri oraz garnuszki na jedzenie noszone w pole - rukatki.
 
Ceramika Bułgarska
Pawie Oczka - Ceramika Bułgarska
 
Za typowe bułgarskie naczynie najczęściej uznaje się smukły dzban o wydłużonej, delikatnej szyjce, pokryty polewą ceramiczną w kolorach żółtym i zielonym. Charakterystyczne są również okrągłe, spłaszczone z obu stron naczynia na rakiję, przeznaczone do zawieszania u pasa.
 
Najbardziej rozpowszechnioną techniką zdobniczą jest pokrywanie spodu lub całej powierzchni naczynia różnokolorowymi linearnymi wzorami. Technika zdobnicza z miejscowości Trojan polegała na pozostawianiu kropli białego i brązowego barwnika, aby swobodnie spływały w dół po powierzchni naczynia. Nadmiar barwnika ściekający wzdłuż ścianek dawał charakterystyczny wzorek pawich oczek.  Technika ta stosowana jest w warsztatach Bułgarii do dziś. Stąd wzięła się popularna nazwa tego typu naczyń: trojanska keramika - ceramika z Trojana
 
Ceramics Bulgaria
 
Tradycja ta żywa jest do dzisiaj. Szkoła trojańska jest zjawiskiem niepowtarzalnym w bułgarskiej sztuce ludowej. 

Dziś typową ceramikę bułgarską można spotkać przechadzając się uliczkami każdego turystycznego miejsca w Bułgarii. My spotykamy je np. w Słonecznym Brzegu.  Jeśli lubisz plażowanie - koniecznie odwiedź Słoneczny Brzeg.
 
Na stronie ITAKI znaleźć można mnóstwo atrakcyjnych cenowo ofert pobytu w Słonecznym Brzegu właśnie.

Chcesz więcej dowiedzieć się o Bułgarii? Polecam książkę: Bułgaria. Złoto i Rakija. Książkę możesz kupić na stronie Księgarni - Wydaje nam się.
 
Zobacz inne miejsca które warto odwiedzić - MAPA