Święty Mikołaj z Miry
Według średniowiecznych przekazów Mikołaj był biskupem z tureckiej miejscowości Myra (Mira) w regionie Licja (dzisiejsza Anatolia). Mikołaj z Miry urodził się w 270 roku, a zmarł 6 grudnia 343 roku, choć oczywiście ta data nie jest pewna. Pochodził z majętnej rodziny kupieckiej o głebokich tradycjach religijnych i odziedziczył majątek po wcześnie zmarłych rodzicach. Jako młody chłopak przeprowadził się do Miry w Turcji i tam został duchownym, a następnie został wybrany na biskupa.
Swoje życie poświęcił pomocy najbiedniejszym i najbardziej potrzebującym. Według źródeł historycznych uczestniczył również w soborze nicejskim. Ponoć, bo pierwsze wzmianki o życiu dobrotliwego biskupa pojawiły się dopiero ponad 200 lat po jego śmierci. Współcześnie pamiętany jest jako wspaniały święty dzielący się z potrzebującymi i obdarowujący innych, w szczególności dzieci.
Znana szerszej jest historia, jak Mikołaj z Miry, uratował młode dziewczyny przed przymusem prostytucji z powodu ubóstwa. Ojciec trzech sióstr, który stracił majątek, uważał, że w jego sytuacji materialnej, nie będzie mógł godnie wydać za mąż córek. Wolał zatem przeznaczyć córki na prostytucję. Święty Mikołaj przez trzy dni z rzędu przybywał pod okno ich domu i wrzucał worki pełne złota na posag dla każdej z córek.
Z czasem Święty Mikołaj, stał się także jedną z najbardziej czczonych postaci w kościołach różnych wyznań.
Z Turcji do Bari
Gdy na początku XI wieku do Myry zbliżały się tureckie wojska, wenecjanie postanowili wywieźć szczątki Świętego, chcąc ochronić je przed profanacją najeźdźców oraz zapewnić Wenecji opiekę patrona. Wieść o tym dotarła także do baryjskich kupców którzy konkurowali z Wenecją o handel z orientem. Kupcy z Bari postanowili wypłynąć do Myry.
W Myrze, negocjacje kupców Bari ze strażnikami, udały się dzięki cudom i proroctwom objawionym strażnikom. Gdy strażnicy otworzyli grobowiec odkryli, że kości wydzielają cudowny olej, nazywany dziś manną św. Mikołaja. Moc świętego okazała się również w drodze powrotnej do Bari. Wtedy, dzięki interwencji świętego, wielki sztorm powstrzymał złodziei, którzy próbowali okraść kupców z relikwii.
Świętowanie 6 grudnia w Bari rozpoczyna się już o 5 rano mszą świętą, która jest powtarzana każdej godziny aż do 18-tej. Po ostatniej mszy świętej ma miejsce procesja z figurą świętego po uliczkach starego miasta. Procesji towarzyszą śpiewy oraz specyficzny chód osób niosących statuę świętego, który przypomina bujanie.
Dzień Świętego Mikołaja rozpoczyna okres świąteczny w mieście. Na ulicach pojawiają się kolorowe światełka, witryny sklepowe zmieniają wystrój, a w cukierniach można zjeść świąteczne ciasta i napić się gorącej czekolady. W zaułkach starego miasta już od tego dnia można spotkać szopki bożonarodzeniowe.
To także tego dnia, miasto oficjalnie rozpoczyna okres świętowania, rozświetlając ogromną choinkę na Piazza del Ferrarese. Towarzyszą temu śpiewy i pokazy świateł.
Cenne relikwie Świętego Mikołaja dotarły do Bari w dniu 9 maja 1087 rok. Gdy flota kupców z Bari dopłynęła do stolicy Apulii, ciało Świętego Mikołaja zostało uroczyście wniesione na ląd i złożono je w kościele św. Benedykta.
Po dwóch latach, w 1089 roku, w wybudowano imponującą bazylikę na cześć Świętego Mikołaja i złożono tam jego relikwie. Bazylika di San Nicola jest jedną z nielicznych budowli średniowiecznych w Bari, jaka przetrwała do czasów współczesnych w praktycznie niezmienionym stanie.
Odwiedzając Bari w dniu 9 maja, uczestniczyć można w uroczystym pokazie wpłynięcia do miasta łodzi i statków a następnie uczestniczyć w uroczystej procesji z figurą Świętego Mikołaja, którą wnosi się do okazałej romańskiej bazyliki.
Według jednej z legend, Święty Mikołaj sam wybrał miejsce swojego wiecznego spoczynku, podczas jednej z wizyt we Włoszech.
Obecność relikwii świętego w Bari realnie wzmacniała pozycję miasta w trudnej sytuacji politycznej i ekonomicznej. Obecność relikwii świętego miało również aspekt duchowy i wizerunkowy dla miasta, gdyż miasto które posiadało relikwię Świętego Mikołaja z automatu stawało się miejscem licznych pielgrzymek, co przynosiło jednocześnie duży dochód i rozwój ekonomiczny dla miasta.
Należy wspomnieć, że wenecjanom również udało się przewieźć mniejsze części relikwii Świętego Mikołaja do Wenecji. Relikwie te spoczęły w kościele św. Mikołaja w Lido. Jednak to Bari stało się miejscem pielgrzymek związane z kultem świętego.
Święty Mikołaj jest niezwykłym świętym również ze względu na to, że jest świętym ekumenicznym.
Prawosławni czczą go jako jednego z najważniejszych świętych. Dla protestantów ten święty to przykład wrażliwości i sprawiedliwości. Dlatego też, Święty Mikołaj jest patronem wielu miast w Niemczech i Holandii.
Bari to jedyna miejscowość we Włoszech, gdzie obchody ku czci św. Mikołaja odbywają się dwa razy do roku: w maju, czyli w rocznicę przybycia relikwii do miasta, oraz 6 grudnia – w dniu jego śmieci. Bazylika San Nicola jest największym sanktuarium świętego Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Podobno według legend, jeśli 6 grudnia, dziewczyna przyjdzie do krypty kościoła, gdzie spoczywają relikwie świętego i trzy razy okrąży kolumnę, to w ciągu roku znajdzie męża.
Co roku, w dniu 9 maja, rektor bazyliki, przez otwór w sarkofagu specjalną chochlą pobiera ok. 3 szklanek manny wydobywającej się z kości świętego. Pielgrzymi mogą zabrać ją w małej ampułce zawierającej niewielką ilość cudownej substancji, rozpuszczonej w wodzie święconej.
Za XII-wiecznym cyborium ołtarza głównego bazyliki, na wklęsłej ścianie absydy, od 1593 roku znajduje się grobowiec z białego i czarnego marmuru Bony Sforzy, żony Zygmunta Starego i matki Zygmunta Augusta. Więcej o samej królowej Bonie napiszę w osobnym wpisie: Bona Sforza z Bari.
Jak obchodzi się 6 grudnia w Bari
Świętowanie 6 grudnia w Bari rozpoczyna się już o 5 rano mszą świętą, która jest powtarzana każdej godziny aż do 18-tej. Po ostatniej mszy świętej ma miejsce procesja z figurą świętego po uliczkach starego miasta. Procesji towarzyszą śpiewy oraz specyficzny chód osób niosących statuę świętego, który przypomina bujanie.
Dzień Świętego Mikołaja rozpoczyna okres świąteczny w mieście. Na ulicach pojawiają się kolorowe światełka, witryny sklepowe zmieniają wystrój, a w cukierniach można zjeść świąteczne ciasta i napić się gorącej czekolady. W zaułkach starego miasta już od tego dnia można spotkać szopki bożonarodzeniowe.
To także tego dnia, miasto oficjalnie rozpoczyna okres świętowania, rozświetlając ogromną choinkę na Piazza del Ferrarese. Towarzyszą temu śpiewy i pokazy świateł.
Jeśli zastanawiasz się co zobaczyć w Bari? Odsyłam Cię do innych moich wpisów ze stolicy Apulii.