San Gimignano: Średniowieczny skarb Toskanii

3 sie 2024

San Gimignano: Średniowieczny skarb Toskanii

W sercu malowniczej Toskanii, w otoczeniu zielonych wzgórz Val d’Elsa, porośniętych winnicami i gajami oliwnymi, na wzniesieniu między Florencją a Sieną, znajduje się jedno z najbardziej fascynujących średniowiecznych miast regionu – San Gimignano. W tej kolejnej odsłonie mojej serii wpisów o Toskania zapraszam Was w podróż po tym wyjątkowym mieście. Opowiem Wam o jego bogatej historii, unikalnych wieżach, które od wieków dominują w krajobrazie, oraz o miejscach, które warto odwiedzić.
 
San Gimignano: Średniowieczny skarb Toskanii
  

Historia San Gimignano: Od Etrusków do Światowego Dziedzictwa UNESCO

San Gimignano to jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast w Europie, znane z charakterystycznych wież, które kiedyś dominowały w jego panoramie. W XII wieku w mieście istniało aż 72 wieże, z których obecnie zachowało się 14. Wieże te, pełniące funkcję obronną i symbolizującą prestiż, były budowane głównie na prywatne zamówienie. Im wyższa wieża, tym bardziej wpływowa była rodzina, która ją wznosiła. Wieże chroniły mieszkańców przed najazdami i napadami, a ich unikalny charakter sprawił, że San Gimignano zyskało miano „Średniowiecznego Manhattanu”.
 
  
Początki miasta sięgają czasów Etrusków, którzy założyli tu osadę już w III wieku p.n.e. Intensywny rozwój San Gimignano rozpoczął się w X wieku, a miasto zyskało na znaczeniu dzięki pielgrzymom podróżującym szlakiem Via Francigena. W XIV wieku miasto przeżyło kryzys związany z epidemią dżumy i utratą niezależności na rzecz Florencji, jednak jego charakterystyczne wieże przetrwały dzięki ograniczonej przebudowie w okresie renesansu. Ożywienie miasta nastąpiło dopiero w XIX wieku, kiedy to zaczęło przyciągać turystów z całego świata. W 1990 roku San Gimignano zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
 

Szafran - Złoto San Gimignano

 
Szafran jest jedną z najdroższych przypraw na świecie i ma swoje korzenie właśnie w San Gimignano. W średniowieczu kupcy handlowali szafranem, a dziś miejscowe restauracje często serwują dania doprawione tą cenną przyprawą. Szafran można kupić na targu organizowanym na głównych placach miasta w godzinach porannych, zazwyczaj w czwartki. Tego dnia, na Piazza del Duomo, od 8 rano do 13, można zaopatrzyć się w świeże produkty lokalne, w tym szafran.
 

Co warto zobaczyć w San Gimignano

 
San Gimignano zachwyca nie tylko swoimi wieżami, ale także urokliwymi uliczkami i placami. Oto kilka miejsc, które koniecznie trzeba odwiedzić:
 
Piazza della Cisterna - 
San Gimignano. Jeden z dwóch głównych placów miasta, o trójkątnym kształcie, z nawierzchnią ułożoną w jodełkę. Otoczony pięknymi pałacami, z centralnie umieszczoną studnią z XIII wieku, Piazza della Cisterna jest idealnym miejscem na relaks i degustację lodów. Warto usiąść na schodach u podnóża studni, delektując się smakiem lokalnych lodów i ciesząc się architekturą.
 
Piazza della Cisterna San GimignanoPiazza della Cisterna San Gimignano
 
Piazza del Duomo i Collegiata di San Gimignano. Ten plac, tuż obok Piazza della Cisterna, jest otoczony najstarszymi pałacami i wieżami miasta. Warto odwiedzić romański kościół kolegiacki Santa Maria Assunta, który kryje cenne freski autorstwa artystów takich jak Bartolo di Fredi czy Barna di Siena. Wejście do kolegiaty kosztuje 4 euro.
 
Piazza del Duomo i Collegiata di San Gimignano
 
Wieże San Gimignano. Nie można odwiedzić San Gimignano bez podziwiania jego wież. Najwyższa z nich, Torre Grossa, mierzy 54 metry i jest częścią Palazzo del Popolo. Można również zobaczyć Torre Rognosa, najstarszą z wież, która sięga czasów XII wieku. Jedna z wież, Torre del Diavolo, jest obiektem lokalnej legendy, która mówi, że wieża ta zwiększyła swoją wysokość podczas nieobecności jej właściciela, co ponoć było dziełem samego szatana.

Wieże San Gimignano
 

Praktyczne wskazówki

 
Zwiedzanie San Gimignano nie powinno zająć więcej niż dwie godziny, jeśli planujecie spokojny spacer, wizytę w lokalnych gelateriach oraz wspinaczkę na wieżę. Jeśli jednak chcecie zobaczyć więcej zabytków i spędzić trochę czasu na delektowaniu się atmosferą miasta, warto poświęcić na zwiedzanie pół dnia. 
 
Zwiedzanie San Gimignano
Zwiedzanie San Gimignano
 
Miasto jest otoczone średniowiecznym murem z kilkoma bramami. Główna ulica prowadzi od Porta San Giovanni do Piazza della Cisterna, a następnie do Porta San Matteo. Spacerując tym szlakiem, można zobaczyć większość atrakcji San Gimignano, a także cieszyć się urokliwymi uliczkami i zabytkowymi budowlami.

Kultura i kuchnia San Gimignano


San Gimignano to nie tylko historia i architektura, ale także miejsce, gdzie można delektować się wyjątkowymi smakami Toskanii. Region ten słynie z produkcji doskonałego białego wina Vernaccia di San Gimignano, które idealnie komponuje się z lokalnymi potrawami. Warto także spróbować tradycyjnych dań, takich jak ribollita, panzanella czy pappa al pomodoro, które często doprawiane są miejscowym szafranem.

San Gimignano to również miejsce, gdzie można spotkać się z włoską gościnnością i pasją do jedzenia. Lokalne restauracje i trattorie serwują dania przygotowane z najwyższej jakości składników, a wizyta w delikatesach pozwala zaopatrzyć się w produkty prosto od lokalnych producentów. Warto także odwiedzić miejscowe warsztaty, gdzie można nauczyć się tajników włoskiej kuchni i spróbować swoich sił w przygotowywaniu tradycyjnych potraw.
 

Inne miejsca warte odwiedzenia:

- Porta San Giovanni: Brama Świętego Jana, jedno z ważniejszych wejść do miasta.
- Muzeum della Tortura: Muzeum średniowiecznych tortur, gdzie można zobaczyć zarówno włoskie, jak i europejskie narzędzia tortur.
- Winiarnie i gaje oliwne: Warto odwiedzić lokalne winnice i gaje oliwne, gdzie można degustować i kupować produkty prosto od producentów.
  

Vernaccia di San Gimignano – Królowa białych win Toskanii

  
Vernaccia di San Gimignano – Królowa białych win Toskanii
 
Vernaccia di San Gimignano to jedno z najbardziej znanych i cenionych białych win Włoch, a z pewnością perła w koronie Toskanii. Choć Chianti jest najbardziej rozpoznawalnym winem tego regionu, Vernaccia pozostaje jedynym białym winem w Toskanii, które zdobyło prestiżową apelację DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita). Ale co sprawia, że Vernaccia di San Gimignano jest tak wyjątkowa?
 
Historia i tradycja Vernaccia di San Gimignano
 
Historia produkcji Vernacci w San Gimignano sięga średniowiecza. Pierwsze wzmianki o tym winie pojawiają się już w XIII wieku. Wina tego rodzaju szybko zyskały popularność nie tylko w Toskanii, ale również w całych Włoszech. Dante Alighieri wspominał o niej w "Boskiej Komedii", a papieże zamawiali jej butelki na swoje stoły, co tylko podkreślało jej wyjątkowy charakter.
 
W czasach renesansu, gdy wina białe często były zapominane na rzecz czerwonych, Vernaccia utrzymała swoją pozycję dzięki unikalnemu charakterowi. W 1966 roku, Vernaccia di San Gimignano stała się pierwszym włoskim winem, które otrzymało apelację DOC, a w 1993 roku doczekała się nadania statusu DOCG.
 
San Gimignano
 
 
Proces produkcji Vernaccia di San Gimignano
 
Vernaccia di San Gimignano produkowana jest ze szczepu Vernaccia, który jest typowy dla tego regionu. Winogrona zbierane są ręcznie na wzgórzach otaczających miasteczko San Gimignano, co zapewnia im optymalne warunki do dojrzewania. Proces fermentacji odbywa się w stalowych kadziach, co pozwala zachować świeżość i kwasowość wina, choć niektórzy producenci decydują się na fermentację w beczkach dębowych, aby dodać wino głębi i kompleksowości.
 
Jednym z charakterystycznych elementów produkcji Vernacci w przeszłości była fermentacja na skórkach, co nadawało winu taniczności, cechy zazwyczaj przypisywane winom czerwonym. Dzisiejsza Vernaccia jest bardziej subtelna, ale wciąż zachowuje wyrazisty profil smakowy.
 
Smak i aromat Vernaccia di San Gimignano

Vernaccia di San Gimignano to wino, które potrafi zaskoczyć swoją złożonością. W nosie wyczuwalne są aromaty owoców cytrusowych, zielonych jabłek, a także subtelne nuty ziołowe i kwiatowe. W smaku dominuje świeżość i wyraźna kwasowość, która sprawia, że wino to jest doskonałe jako aperitif lub do lekkich dań. Jednocześnie można w nim wyczuć delikatną goryczkę i mineralność, które nadają mu unikalny charakter.
 
Dzięki swojej strukturze i „ciału”, Vernaccia di San Gimignano idealnie komponuje się z różnorodnymi potrawami. Świeża wersja świetnie pasuje do dań z ryb, owoców morza czy sałatek. Starzona w beczce Vernaccia zyskuje na głębi i złożoności, co czyni ją doskonałą parą dla białych mięs, dojrzałych serów, a nawet niektórych potraw z grzybami.
 

Festiwal Vernaccia w San Gimignano

 
Festiwal Vernaccia w San Gimignano
 
Każdego roku, w maju, San Gimignano staje się miejscem, gdzie miłośnicy wina z całego świata zbierają się, aby celebrować to wyjątkowe wino podczas Festiwalu Vernacci. W ciągu kilku dni, na głównych placach miasta, odbywają się degustacje, warsztaty i masterklasy, podczas których eksperci prowadzą uczestników przez różnorodność smaków i aromatów Vernacci. To nie tylko okazja, by spróbować różnych roczników i interpretacji tego wina, ale również, aby zgłębić historię i tradycje związane z jego produkcją.
 
 
Dla uczestników festiwalu organizowane są również specjalne wydarzenia, takie jak degustacje w połączeniu z lokalnymi specjałami, jak ser pecorino czy szynka toskańska. Warto wspomnieć, że Vernaccia jest również świetnym towarzyszem dla mniej typowych smaków – na jednym z takich wydarzeń odkryto, że świeża Vernaccia idealnie komponuje się z serem pecorino podawanym z gruszką.

Vernaccia Wine Experience


Jeśli nie możecie odwiedzić San Gimignano w czasie festiwalu, przez cały rok działa Vernaccia Wine Experience – interaktywna wystawa poświęcona temu winu, z której tarasu roztacza się wspaniały widok na toskańskie wzgórza. Jest to doskonała okazja, aby poznać tajniki produkcji Vernacci, jej historię oraz różnorodne profile smakowe.

Vernaccia di San Gimignano to wino, które, choć znane od wieków, wciąż potrafi oczarować zarówno koneserów, jak i osoby dopiero rozpoczynające swoją przygodę z winami. San Gimignano, z jego niepowtarzalnym krajobrazem średniowiecznych wież, jest idealnym miejscem, aby odkryć to wyjątkowe wino i poczuć prawdziwą atmosferę Toskanii. Warto więc zaplanować wizytę w tym urokliwym miasteczku i na własnej skórze przekonać się, dlaczego Vernaccia di San Gimignano jest nazywana królową białych win Toskanii.


To wszystko na razie, jeśli chodzi o San Gimignano. W kolejnych wpisach zabiorę Was w inne zakątki Toskanii, pełne niezwykłych miejsc i smaków. Do zobaczenia w następnej części mojej podróży po tym magicznym regionie!
 
Zapraszam do odwiedzenia San Gimignano i odkrycia wszystkich jego uroków na własne oczy!
 
Inne miejsca warte odwiedzenia: MAPA